Dziady are a ritual preceding the Christian day of the deceased -> Dziady to obrzęd poprzedzający chrześcijański dzień zaduszny.



P: Dziady to obrzęd poprzedzający chrześcijański dzień zaduszny, którego istotą było nawiązywanie relacji

z duszami przodków czyli dziadów, okresowo powracającymi do swych dawnych siedzib,

za czasów swojego życia.

...

 

 

 

E: Dziady are a ritual preceding the Christian

 day of the deceased, whose essence was to establish relations with the souls of ancestors

 or grandparents, periodically returning

to their former dwellings,

at the time of their lives.

 

 

 

 

 

 

P: Celem działań obrzędowych było pozyskanie przychylności dusz, które uważano za opiekunów

 w sferze płodności i urodzaju.

 

 

 

 

 

 

E: The purpose of ritual activities was to win

the favor of souls, who were considered

guardians of fertility.

 

 

 

 

P: W tradycji słowiańskiej święta zaduszne przypadały

od trzech do sześciu razy w roku – w zależności

od danego regionu. Jesienią ''dziady'' obchodzono

w noc z 31 października na 1 listopada, zwaną też Nocą Zaduszkową, Zaduszki, Zaduszki jesienne, Święto zmarłych, co było przygotowaniem do jesiennego Święta Zmarłych, obchodzonego w okolicach 2 listopada → zależnie od faz księżyca.

 

 

 

 

 

E: In the Slavic tradition, episcopal holidays ranged from three to six times a year - depending on the region.

In the autumn, "Dziady" were celebrated during the night of October 31st to November 1st,

also known as Nightpunch, Saddle, Autumn Saddles,

 the Feast of the Dead, celebrated

on the 2nd of November,

depending on the phases of the moon.

 

 

 

 

P: Podstawową formą obrzędową było karmienie i pojenie dusz miodem, kaszą, jajami, kutią i wódką. Charakterystycznym elementem tych uczt było to,

iż spożywający je domownicy zrzucali lub ulewali części potraw i napojów na stół, podłogę

 lub grób z przeznaczeniem dla dusz zmarłych.

 

 

 

E: The basic form of ritual was the feeding and watering of souls with honey, groats, eggs, kutia and vodka.

 A characteristic feature of these feasts

 was that the people who consumed them dropped

or poured parts of food and drinks on the table,

floor or grave for the souls of the dead.

 

 

 

 

 

P: W niektórych rejonach przodkom należało jednak zapewnić także możliwość wykąpania się i ogrzania.

Na tę okoliczność przygotowywano saunę i palono ogniska. Ten ostatni warunek spełniano rozpalając ogniska, których funkcja tłumaczona jest niekiedy inaczej.

Miały one oświetlać drogę wędrującym duszom,

 tak by nie zabłądziły i mogły spędzić tę noc wśród bliskich. Pozostałością tego zwyczaju są współczesne znicze zapalane na grobach.

 

 

 

 

 

 

E: In some regions, the ancestors also needed to bathe and warm up. At that time, a sauna was prepared

 and bonfires were burned. The last condition was fulfilled by firing fires whose function is sometimes interpreted differently. They were to enlighten the way the souls came to not go astray and spend the night among

 the loved ones. The remnants of this custom

are the candles in the graves.



 

P: Ogień – zwłaszcza ten rozpalany na rozstajnych drogach – mógł mieć również inne znaczenie.

 Chodziło o to, by uniemożliwić wyjście na świat demonom czyli duszom ludzi zmarłych nagłą śmiercią, samobójcom i topielcom, które – jak wierzono – przejawiały w tym okresie wyjątkową aktywność.

 

 

 

 

 

E: Fire, especially a shot at a crossroads,

may have a different meaning. The idea was to prevent the arrival of demons - the dead people of sudden death, suicide and drowning, which, as they were supposed, manifest themselves during this period of exceptional activity.

 

 

 

 

P: W pewnych regionach Polski, np. na Podhalu,

w miejscu czyjejś gwałtownej śmierci każdy przechodzący miał obowiązek rzucić gałązkę na stos,

który następnie co roku palono.

 

 

 

 

 

E: In some regions of Poland on Podhale,

 at the place of death of a person, every passing person had to throw a branch and then burn once a year.

 

 

 

 

P: Szczególną rolę w obrzędach zadusznych odgrywali żebracy, których w wielu rejonach nazywano również dziadami. Ta zbieżność nazw nie była przypadkowa, ponieważ w wyobrażeniach ludowych wędrowni dziadowie-żebracy postrzegani byli jako postacie mediacyjne i łącznicy z "tamtym światem".

 

 

 

E: The homeless, who were called grandparents,
played a key role in the ritual. This coincidence of names was not accidental because they were
 seen as intermediary characters and linkers with "another world."

 

 

 

 

 

 

P: Dlatego zwracano się do nich z prośbą o modlitwy

 za dusze zmarłych przodków, w zamian ofiarowując jedzenie. Po darowywano również specjalne pieczywo obrzędowe przygotowywane na tę okazję lub dawano pieniądze.

 

 

 

 

 

 

E: Therefore, they were asked to pray

 for the souls of their dead ancestors, in return offering food. Special ritual biscuits prepared for the occasion

or money were also donated.

 

 

 

 

P: Praktykowane w ramach obrzędów zadusznych przekazywanie jedzenia żebrakom interpretowane

 jest niekiedy jako forma karmienia dusz przodków,

co potwierdza fakt, że w niektórych rejonach dawano

 im właśnie ulubione potrawy zmarłego.

 

 

 

 

E: Practiced under the ephemeral rituals,

 the feeding of beggars is sometimes interpreter

 as a form of feeding the souls of ancestors,

 which is confirmed by the fact that in some regions

they were given the favored food of the deceased.

 

 

 

 

P: Podczas tego święta obowiązywały liczne zakazy dotyczące wykonywania różnych prac i czynności, które mogłyby zakłócić spokój przebywających na ziemi dusz czy wręcz zagrozić im. Zakazywano między innymi głośnych zachowań przy stole i nagłego wstawania

→ co mogłoby wystraszyć dusze,

sprzątania ze stołu po wieczerzy 

 → żeby dusze mogły się pożywić,

wylewania wody po myciu naczyń przez okno

 → aby nie oblać przebywających tam dusz,

palenia w piecu → tą drogą – jak wierzono – dusze niekiedy dostawały się do domu,

czy szycia, tkania lub przędzenia

→ żeby nie przyszyć lub uwiązać duszy, która nie mogłaby wrócić na "tamten świat".

 

 

 

E: During this feast there were numerous prohibitions

on the execution of various works and activities that might disturb the peace of souls on earth, or even threaten them. They were banished loudly at the table and suddenly got up

→ what could frighten souls,

cleaning from the table after super

 → for souls to feed,

pouring water after washing the dishes out of the window → not to overwhelm the souls staying there,

 burning in the oven → this way - As they were believed - souls sometimes got into the house,

 sewing, weaving or spinning in order not to bend

or tie a soul that could not return to that "world."