Peak of power of Louis XIV Burbon. → Szczyt potęgi Ludwika XIV Burbona.

 

E: In 1672, the Franco-Dutch War broke out.

 A strong French army invaded the Dutch territory,

and the allied fleet with Louis XIV England attacked

the Netherlands from the sea.

...

P: W 1672 wybuchła wojna francusko-holenderska.

Silna armia francuska dokonała inwazji na terytorium holenderskie, zaś flota sprzymierzonej z Ludwikiem XIV Anglii zaatakowała Holandię od strony morza.

 

 

 

 

E: However, the insufficiently fast actions of the French troops made it possible for Holland to take over

 the power of William of Orange, open the locks and flood the large areas of the Netherlands, which stopped

the march of French troops. Soon, the French were forced to withdraw from the territory of the Netherlands,

when Brandenburg, Emperor Leopold I and Spain joined the war against Louis XIV. As a result of defeats in the clashes with the Dutch fleet, peace with the Netherlands included Luis's ally - King of England Charles II.

 

 

 

 

P: Jednak niedostatecznie szybkie działania wojsk francuskich umożliwiły przejęcie władzy w Holandii przez Wilhelma Orańskiego, otwarcie śluz i zalanie dużych obszarów Holandii, co zatrzymało pochód wojsk francuskich. Wkrótce też Francuzi zostali zmuszeni

do wycofania się z terytorium Holandii, gdy do wojny przeciw Ludwikowi XIV przystąpiła Brandenburgia, cesarz Leopold I i Hiszpania. W wyniku klęsk w starciach z flotą holenderską, pokój z Holandią zawarł sojusznik Ludwika – król Anglii Karol II.

 

 

 

 

E: Despite the initial loneliness, → Ludwik managed

to persuade the king of Sweden Karl XI to join the war on the side of France a bit later → in the face of a broad coalition, the war was successful for France. French troops have captured the Maastricht fortress. The following year, they conquered Franche-Comté and prevented the coalition's attempts to invade France in the victorious battles of Seneffe, Entzheim and Mulhouse.

In the following years of the war, the French also won victories at Turckheim and under Cassel. They also captured a number of fortresses in the southern

part of the Spanish Netherlands. In turn,

 the imperial army managed to get Philippsburg.

 

 

 

 

P: Mimo początkowego osamotnienia → nieco później udało się Ludwikowi nakłonić króla Szwecji Karola XI

do przystąpienia do wojny po stronie Francji→ w starciu z szeroką koalicją, wojna toczyła się pomyślnie dla Francji. Wojska francuskie zdobyły twierdzę Maastricht. W roku następnym opanowały Franche-Comté oraz powstrzymały podejmowane przez koalicję próby inwazji na Francję w zwycięskich bitwach pod Seneffe, Entzheim

i Miluzą. W kolejnych latach wojny Francuzi odnieśli też zwycięstwa pod Turckheim i pod Cassel. Zdobyli też szereg twierdz w południowej części Niderlandów Hiszpańskich. Z kolei wojskom cesarskim udało się zdobyć Philippsburg.

E: During the war, the French fleet in the Mediterranean supported Sicilian insurgents from Messina who opposed Spanish rule in Sicily. In the Sicilian waters, the French fought sea battles with the Spanish-Dutch fleet

at Stromboli and Augusta. The outstanding Dutch Admiral Michiel de Ruyter died in the wake

of the wounds in this second battle, and a month after his death, the French were victorious

 over the fleet of allies in Palermo.

 

 

 

 

P: W toku wojny flota francuska na Morzu Śródziemnym wsparła sycylijskich powstańców z Mesyny, występujących przeciw hiszpańskim rządom na Sycylii. Na wodach sycylijskich Francuzi stoczyli bitwy morskie z flotą hiszpańsko-holenderską pod Stromboli i pod Augustą.

W wyniku ran odniesionych w tej drugiej bitwie zmarł wybitny holenderski admirał Michiel de Ruyter, a miesiąc po jego śmierci Francuzi odnieśli zwycięstwo nad flotą sprzymierzonych pod Palermo.

 

 

 

 

E: In 1678, the French troops conquered Ghent,

 and Louis XIV used this success to put pressure

 on the allies to let them conclude peace. Finally, in 1678 - 1679, Louis XIV in Nijmegen concluded separate peace treaties with the Netherlands, Spain and Emperor Leopold I. Under them, he gained the Spanish Franche-Comté and numerous fortresses in the southern Netherlands, as well as the Freiburg,

belonging to the Habsburgs.

In return, however, he recognized Philippsburg's loss to the emperor, and Spain drew part of the northernmost fortress captured as a result of the devastating war.
He also had to evacuate Ghent and Maastricht.
He was also to hand over the successor of Charles IV of Lorraine, Charles V of the Duchy of Lorraine, but without Nancy, Longwa and communication routes through the principality.

 

P: W 1678 wojska francuskie zdobyły Gandawę,

a Ludwik XIV wykorzystał ten sukces, by wywrzeć nacisk na sprzymierzonych, aby ci zgodzili się zawrzeć pokój. Ostatecznie w latach 1678 – 1679 Ludwik XIV

w Nijmegen zawarł osobne traktaty pokojowe z Holandią, Hiszpanią i cesarzem Leopoldem I. Na ich mocy zyskiwał hiszpańskie Franche-Comté i liczne fortece

w południowych Niderlandach, a także należący

 do Habsburgów austriackich Fryburg. W zamian uznał jednak stratę Philippsburga na rzecz cesarza, a Hiszpanii zwrócił część najdalej wysuniętych na północ fortec zagarniętych w wyniku wojny dewolucyjnej. Musiał też ewakuować Gandawę i Maastricht. Miał również oddać następcy Karola IV Lotaryńskiego, Karolowi V księstwo Lotaryngii, ale bez Nancy, Longwy i prowadzących

przez księstwo traktów komunikacyjnych.

 

 

 

 

E: Charles V refused, however, to take possession of such

a truncated principality as Louis XIV used to keep Lorraine under his control, contrary to the provisions

of the peace treaties. Louis XIV withdrew his support

 for the Sicilian insurgents from Messina, which enabled

the Spaniards to regain control of the city.

P: Karol V nie zgodził się jednak na objęcie we władanie tak okrojonego księstwa, co Ludwik XIV wykorzystał,

 by wbrew postanowieniom traktatów pokojowych zatrzymać Lotaryngię pod swoją kontrolą. Ludwik XIV wycofał też swoje poparcie dla sycylijskich powstańców

z Mesyny, co umożliwiło Hiszpanom odzyskanie kontroli nad miastem.

E: Louis XIV forced Denmark and Brandenburg to make peace with Sweden and to return to Charles XI all territories seized during the war.

Taking advantage of the exhaustion of his opponents

in the long-lasting war in the early eighties
 of the seventeenth century, Louis XIV began a policy of bloodless annexations in Germany. As a result of this policy, France mastered almost all of Alsace, Montbéliard,

 part of Luxembourg but without the capital
 and the Duchy of Two Bridges in Palatinate, belonging
 to the king of Sweden. In addition, by virtue of the arrangement with the Duke of Mantua, the French crew planted the Casale fortress in northern Italy, threatening the Duchy of Milan controlled by the Spaniards.

 

 

 

 

P: Ludwik XIV zmusił Danię i Brandenburgię do zawarcia pokoju ze Szwecją i do zwrotu Karolowi XI wszystkich terytoriów zagarniętych w toku wojny.

Korzystając z wyczerpania swoich przeciwników długotrwałą wojną na początku lat osiemdziesiątych XVII wieku Ludwik XIV rozpoczął politykę bezkrwawych aneksji na terenie Niemiec. W wyniku tej polityki Francja opanowała m.in. prawie całą Alzację , Montbéliard, część Luksemburga ale bez stolicy i należące do króla Szwecji Księstwo Dwóch Mostów w Palatynacie.

Dodatkowo na mocy układu z księciem Mantui załoga francuska obsadziła twierdzę Casale w północnych Włoszech, zagrażając kontrolowanemu przez Hiszpanów Księstwu Mediolanu.

 

 

 

E: Spain declared war on Louis XIV, but the war quickly turned into an unfavorable turnover for her. In the same year, the French troops occupied Courtrai and Dixmunde, and ravaged a large part of the Spanish Netherlands.

The French occupied the city of Luxembourg,

and the French fleet bombed and partially burned Genoa, which built and armed galleys for Spain.

 

 

 

 

P: Hiszpania wypowiedziała wojnę Ludwikowi XIV, jednak wojna szybko przybrała dla niej niekorzystny obrót. Jeszcze w tym samym roku wojska francuskie zajęły Courtrai i Dixmunde, oraz spustoszyły dużą część Niderlandów Hiszpańskich. Francuzi zajęli miasto Luksemburg, a flota francuska zbombardowała i częściowo spaliła Genuę, która budowała i zbroiła galery

dla Hiszpanii.

 

 

 

 

E: He ended the war in 1684 in Regensburg between France and Spain and the empire, under which Louis

for the period of 20 years was granted the right

 to detain the land, as well as part of the achievements

of the last war with Spain.

 

 

 

 

P: Wojnę zakończył w 1684 rozejm w Ratyzbonie między Francją a Hiszpanią i cesarstwem, na mocy którego Ludwik na okres 20 lat uzyskiwał prawo do zatrzymania terenów, jak też części zdobyczy ostatniej wojny

 z Hiszpanią.

 

 

 

E: However, Louis XIV did not give up on the idea

of further expansion and citing the rights of Elisabeth Charlotte from Palatinate, the wife of Fillip Orleans,

the younger brother of Louis. On his behalf, he brought claims to part of the Palatinate. His opponents formed the Augsburg League to stop further expansion of France.

 

 

 

 

P: Jednak Ludwik XIV nie porzucił myśli o dalszej ekspansji i powołując się na prawa Elżbiety Charlotty

 z Palatynatu, żony Filipa Orleańskiego, młodszego brata Ludwika. Wysuwał w jej imieniu roszczenia do części Palatynatu. Jego przeciwnicy zawiązali Ligę Augsburską, w celu powstrzymania dalszej ekspansji Francji.